Kiedy za pogrzeb płaci opieka społeczna?

12-03-2018

Ludzie starsi z rozrzewnieniem wspominają te czasy, gdy rodziny były wielopokoleniowe - i gdy te kilka pokoleń mieszkało blisko siebie, a bywało, że nawet w jednym domu. To nie tylko pozwalało doświadczać - zwłaszcza seniorom - codziennej troski i pomocy ze strony dzieci oraz wnuków, ale także okazywało się ważne wtedy, gdy nadchodził kres życia. Mówiło się wtedy "Jak dobrze, że będzie miał mnie kto przynajmniej pochować..."

Dziś, gdy rodziny wielopokoleniowe zdarzają się o wiele rzadziej, a odsetek osób mieszkających samotnie, często w warunkach dużego ubóstwa, wzrasta - pytanie właśnie o tę ostatnią posługę staje się coraz bardziej kluczowe i spędzające sen z powiek.

Pół biedy, jeśli osoba, której ta kwestia dotyczy, ma prawo do zasiłku pogrzebowego. Lata transformacji ustrojowej jednak wiele osób wyrzuciły na margines społeczeństwa. W wyniku życiowych zawirowań bywa tak, że niektórzy nie mogą wydostać się latami z bezrobocia - co gorsza niekiedy z bezdomności - oraz z biedy. Wbrew pozorom, nadal wiele osób nie jest objętych ubezpieczeniem społecznym. A ubóstwo środków materialnych sprawia, że nie są w stanie nieraz przeżyć od pierwszego do pierwszego, a co dopiero odłożyć coś na pogrzeb swój lub kogoś bliskiego...

Śmierć nie pojawia się wtedy, kiedy jesteśmy przygotowani, ale zawsze niespodziewanie. Mówi się, że przezorny jest zawsze ubezpieczony, ale życie okazuje się w wielu przypadkach wymykać różnym powiedzeniom oraz paragrafom. Co więc mają zrobić ci, którzy umierają jako osoby bezrobotne, nieubezpieczone, jako osoby o nieustalonej tożsamości lub jako ci, którym rodzina nie jest w stanie zorganizować i sfinansować pogrzebu, a także, a może przede wszystkim, którzy nie mogą liczyć na to, że ich pogrzeb zostanie opłacony z zasiłku pogrzebowego?

Człowiek zawsze zasługuje na godny pogrzeb i nie może w tym przeszkodzić brak środków finansowych albo najróżniejsze niesprzyjające okoliczności. W takich przypadkach, jak te wspomniane powyżej, koszty pogrzebu ponosi opieka społeczna. Zapewnia to art. 44 Ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej w słowach: "sprawienie pogrzebu odbywa się w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego".

Jeśli więc pogrzeb organizuje ktoś z rodziny Zmarłego - może on starać się o zasiłek pogrzebowy z pomocy społecznej, który zazwyczaj nie przekracza kwoty 3 tys. zł. Pokrywa on obciążenia, czasem całościowo czasem częściowo, związane z przewozem zwłok oraz przechowaniem ich w chłodni, a także przygotowaniem Zmarłego do pochówku (tanatokosmetyka, ubranie). Obejmuje także zakup sosnowej trumny, krzyża, tabliczki i przygotowanie grobu. Kwota ta może objąć także opłaty za nabożeństwo żałobne oraz ceremonie na cmentarzu.

W głębi serca pewnie każdy chciałby odejść z tego świata otoczony obecnością i miłością Najbliższych. Choć pewnie nie wszystkim będzie to dane, ale godny pogrzeb jest prawem człowieka właśnie ze względu na jego ludzką godność, której nie traci on, niezależnie od warunków w jakich żyje i umiera. I nawet, gdy zabraknie rodzinnego ciepła i środków finansowych - to dzięki opiece społecznej jest możliwe zapewnienie wypełnienia tego ostatniego na tej ziemi ludzkiego prawa.