Podziękowanie za udział w pogrzebie

Pogrzeb należy do uroczystości niełatwych, zwłaszcza pod względem emocjonalnym. Nic dziwnego. Dotyka on bowiem spraw ostatecznych w ludzkim życiu, uprzytamnia bądź przypomina obecnym nieuchronność śmierci i rozstania z Bliskimi Osobami - to zaś wywołuje silne poruszenie w uczestnikach ceremonii żałobnej.

Wiele osób boi się dotykania trudnych wymiarów życia - a nie można zaprzeczyć, że śmierć i pogrzeb do takich wymiarów należą. Inni nie chcą pokazywać swoich emocji - zwłaszcza tych niełatwych, które przejawiają się łzami w przestrzeni publicznej. Niezależnie od powodów - nieraz udział w uroczystościach pogrzebowych staje się dla wielu prawdziwym wyzwaniem. Ważne jest jednak, aby to wyzwanie podejmować: czy to jako wyraz solidarności z rodziną Zmarłego, czy to też jako sposób na podziękowanie za jego życie.

Osoby uczestniczące w pogrzebie - choć różni je pewnie stopień zażyłości ze Zmarłym - łączy jedno: czas i zaangażowanie, jakie były konieczne, aby na te uroczystości żałobne przybyć. Niektórzy przychodzą z bliska, inni przyjeżdżają z daleka; jedni przynoszą okazałą wiązankę, inni skromny znicz... Nieważne są jednak te różnice w widzialnych znakach pamięci, bo najważniejsza jest w tym momencie sama obecność. Dlatego tak istotne, aby za tę właśnie obecność i za udział w pogrzebie podziękować.

Kto powinien to uczynić? Formalnie - najbliższa rodzina Zmarłego. Kiedy należy to uczynić? Najlepiej pod koniec uroczystości pogrzebowej. Odpowiedzi na powyższe pytania jednak tylko w teorii wydają się wyczerpywać temat. Bo najczęściej jest tak, że najbliższa rodzina Zmarłego nie czuje się na siłach, aby zabrać publicznie głos, który i tak więźnie w gardle, tłumiony przez płacz. Uroczystości żałobne - a zwłaszcza takie ich momenty, jak wpuszczanie trumny lub urny do grobu - ściskają za gardło większość obecnych na ceremonii, a co dopiero tych, którzy właśnie żegnają kogoś Najukochańszego... Trudno się więc dziwić, że w takich chwilach mało kto - zwłaszcza bardziej emocjonalnie związany z osobą, która odeszła - czuje się na siłach, aby przemówić i podziękować.

Pewnym rozwiązaniem jest złożenie tego zadania na barkach kogoś "z boku": może to być ktoś z dalszej rodziny albo jej przyjaciel. Coraz częściej o podziękowanie za udział w pogrzebie proszony jest pracownik zakładu pogrzebowego, który przygotowuje takie pożegnanie na podstawie informacji uzyskanych od Rodziny Zmarłego - a potem, w czasie uroczystości żałobnych, je wygłasza. Nieraz jest ono proste, zamykające się w słowach "Żona i Dzieci Zmarłego pragną podziękować wszystkim, którzy uczestniczyli w ostatniej drodze naszego kochanego Męża i Taty". Niekiedy jednak w takim podziękowaniu, oprócz słów wdzięczności, znajdujących się najczęściej na końcu, odmalowuje się raz jeszcze w dużym skrócie sylwetkę Zmarłego: jaki był, jak go zapamiętamy, wspomina się też dobro, które stało się udziałem wielu osób dzięki jego obecności.

Zdarza się jednak tak, że niektórzy sami przygotowują pisemne podziękowanie za udział we własnym pogrzebie. To taki osobisty funeral planning. Wbrew pozorom, takie podziękowanie to nie jest domena osób starszych lub schorowanych. Często ludzie w sile wieku i w pełni sił, przy różnych okazjach robiąc swoisty rachunek sumienia, podsumowują - również w sposób pisemny - pewne etapy życia. W takim podziękowaniu znajdują się nie tylko wyrazy wdzięczności dla innych, ale także niejednokrotnie prośba o wybaczenie swoich niedociągnięć oraz prośba o pamięć lub o modlitwę.

A jeśli ktoś nie ma - mówiąc prosto - głowy do podziękowań za udział w pogrzebie? Wtedy Rodzina Zmarłego może skorzystać z możliwości przesłania ich w formie pisemnej. Ta forma jest jednak o tyle niedogodna, że łatwo wtedy kogoś pominąć. Niesie ona ze sobą również pewne nakłady finansowe, nawet jeśli nie korzysta się z gotowych kartek pocztowych z tego rodzaju podziękowaniem, ale pisze kilka słów chociażby na zwykłej białej karcie czy okolicznościowej pocztówce.

Tak czy inaczej powiedzenie, że wdzięczność jest pamięcią serca jest bardziej niż aktualne w kontekście uroczystości pogrzebowych. We wdzięczności jest coś bardzo ludzkiego, co umacnia więzi międzyludzkie - i jednocześnie coś bardzo tajemniczego, co zdaje się sięgać nawet tam, gdzie już nasz ludzki wzrok sięgnąć nie może.

Zobacz również: 🡆 Śmierć w domu - co robić?