O sentencji nagrobnej refleksja

21-05-2018

Nie jest możliwym streszczenie ludzkiego życia w kilku zdaniach ? albo nawet w jednym zdaniu. Jednak sporo osób decyduje się, by na miejscu swojego spoczynku umieścić choć kilka słów, aby pobudzić do refleksji nad przemijaniem tych, którzy staną nad ich grobem. Warto więc zawczasu zastanowić się, co i gdzie by mogło znaleźć się na pomniku nagrobnym?

Wbrew pozorom - decyzja o tym, gdzie umieścić napis (sentencję, epitafium) też jest ważna. Na polskich cmentarzach najczęściej spotykamy pomniki nagrobne, w których dane osoby Zmarłej znajdują się przede wszystkim na głowicy pomnika czyli na jego pionowej płycie. Tam też najczęściej umieszczana jest sentencja. Jest ona niczym innym, jak krótkim zdaniem, często o charakterze religijnym, które ma za zadanie niejako zatrzymać choć na chwilę myśl osoby, której wzrok spocznie na owym napisie.

Sentencja na nagrobek

Do najczęściej spotykanych tego typu napisów zaliczają się m.in. takie, jak "Ave Maria", "Jezu, ufam Tobie", "Spoczywaj w pokoju", "Pokój jego/jej duszy", a także "Non omnis moriar" czy też cytat z najsłynniejszego bodajże wiersza ks. Jana Twardowskiego "Spieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą...". Wymienione zdania to tylko przykłady, oczywiście, bo w tej materii istnieje duża dowolność, ale mają one wszystkie wspólną cechę: zawierają niewiele słów, dlatego bez problemu są w stanie zmieścić się na głowicy pomnika. Tym, którzy intencjonalnie stają nad czyimś grobem, taka krótka myśl wystarczy. Spełnia ona także tę misję, aby - w trakcie spaceru po cmentarzu - przykuć choć na moment uwagę potencjalnego przechodnia i, być może, skłonić go do przystanięcia i refleksji. Takie rozwiązanie uznawane jest za wystarczające przez większość osób - także biorąc pod uwagę kwestie finansowe tego przedsięwzięcia.

Czym są EPITAFIA?

Istnieje jednak inny rodzaj sentencji umieszczanych na nagrobku - i są to epitafia. Z reguły spotyka się je na pomnikach nagrobnych osób znanych, zasłużonych - najczęściej takich, którzy mogą pochwalić się sporym dorobkiem intelektualnym. W ich przypadku epitafium stanowi myśl - bądź kilka myśli - zaczerpniętych z ich własnych dzieł. Jeśli jest to dłuższy fragment - dla podniesienia walorów estetycznych całego nagrobka zostaje on wypisany na poziomej płycie. Mogłoby się wydawać, że jest przez to gorzej wyeksponowany. Takie jednak jego umiejscowienie ma swoje uzasadnienie. Całkiem słusznie bowiem należy założyć, że groby osób popularnych, sławnych są poszukiwane i częściej odwiedzane, niż groby tzw. zwykłych ludzi i często idzie się na dany cmentarz z myślą o zapaleniu znicza na grobie właśnie tej - a nie innej osoby. Moment, który przy tym grobie spędzamy - staje się wtedy w sposób szczególny czasem zamyślenia, które jest wspomagane zdaniem wyrytym na pomniku, jako epitafium.

Skąd czerpać pomysły na sentencje nagrobne? Z różnych źródeł - choćby z literatury pięknej albo z poezji. Niektórzy wykorzystują sentencje łacińskie, które charakteryzują się ponadczasową aktualnością, podobnie jak cytaty biblijne. Są takie zdania, które stają się życiowym mottem ? bądź swoistą wizytówką, określającą daną osobę. Skoro towarzyszy komuś przez całe życie - czego miałoby nie towarzyszyć także po śmierci? Słowa są ponadczasowe i tym większa odpowiedzialność za to, co mówimy i piszemy powinna być troską każdego z nas. W końcu pewnego dnia któreś z tych słów zostanie wypisane na naszym nagrobku...

Zobacz również: 🡆 Co wpisać na szarfie pogrzebowej? Napis na wieniec pogrzebowy