Czy wiesz, co oznaczają te słowa?
Pojęcia dotyczące pogrzebów i miejsc pochówku mogą wydawać się trudne do zrozumienia, zwłaszcza że używane są rzadko, i to w dość szczególnych okolicznościach. Wiele z nich pochodzi z łaciny lub greki, i często ich pierwotne znaczenie po prostu się zaciera. W niniejszym artykule przyjrzymy się tym, z którymi najczęściej możemy się spotkać w kontekście polskich cmentarzy oraz branży pogrzebowej.
Czym jest spopielarnia?
Na wielu cmentarzach znajdziemy budynki opisane jako spopielarnie – to właśnie tam odbywa się proces kremacji ciał. Z technicznego punktu widzenia spopielarnia i krematorium są tożsame, a różnią się jedynie nazwą. „Spopielarnia” jest stosowana jako zamiennik, aby złagodzić negatywne skojarzenia związane z „krematorium” (i często niewłaściwe wykorzystanym określeniem „piec krematoryjny”, zamiast „piec kremacyjny”). Podobny cel mają określenia takie jak „popioły”, zamiast „prochy ludzkie”. W obu tych przypadkach znaczenie pozostaje dokładnie takie samo.
Na czym polega tanatopraksja?
Tanatopraksja (zwana potocznie balsamacją), to zabieg mający na celu zachowanie ciała w dobrym stanie po śmierci. Przedrostek „tanato” pochodzi od greckiego słowa „tanatos” oznaczającego śmierć. Znajdziemy go również w terminach, takich jak tanatologia czy tanatokosmetologia. Tanatopraktor, czyli specjalista od balsamacji, wykorzystuje substancje chemiczne do zabezpieczenia naczyń krwionośnych oraz organów wewnętrznych, co spowalnia proces rozkładu. Tego rodzaju usługi są szczególnie potrzebne, gdy pogrzeb musi zostać odroczony lub gdy ciało zostało uszkodzone pośmiertnie. Warto jednak pamiętać, ze zabiegi te mają na celu spowolnić, a nie zatrzymać rozkład.
Czym są ekshumacje?
Ekshumowanie polega na wydobyciu szczątków z pierwotnego miejsca pochówku i przeniesienie ich w inne miejsce. Przyczyną ekshumacji może być likwidacja danego cmentarza, usunięcie dotychczasowego miejsca spoczynku, a także zabranie ciała do badań na potrzeby śledcze lub na wniosek prokuratury. Zdarza się również, że rodziny przeprowadzając się do innego miasta, chcą zabrać ze sobą szczątki bliskich. Aby rozpocząć procedurę, konieczna jest zgoda sanepidu, zarządców obu cmentarzy (tego, z którego pochodzą szczątki, i tego, na który mają zostać przeniesione). Warto również pamiętać, że w Polsce można przeprowadzać ekshumacje między październikiem a kwietniem.
Łacina na nagrobkach
Na nagrobkach, szczególnie tych starszych, można znaleźć łacińskie skróty oraz sentencje. I chociaż najczęściej wiemy, co oznacza R.I.P, czyli „Requiescat in pace” po polsku „Spoczywaj w pokoju”, to już skrót D.O.M może się wydawać nieczytelny. Tłumaczymy go jako „Deo Optimo Maximo” - „Bogu najlepszemu, największemu”, lub według innych źródeł: „Domus Omnium Mortuorum”, czyli „Dom Wszystkich Zmarłych”. Równie często spotkamy sentencje „Memento mori” tłumaczone jako „pamiętaj o śmierci” oraz „Non omnis moriar”, a więc „Nie wszystek umrę”.
Ossuarium - czyli co?
Słowo „ossuarium” pochodzi z łaciny i oznacza „związany z kośćmi”. W Polsce najczęściej dotyczy przestrzeni przeznaczonej na szczątki pochodzące z grobów, za które nie została uiszczona opłata. Zwykle ossuaria przybierają formę zbiorowych mogił, które można znaleźć na większości cmentarzy. W przeszłości tym mianem określano również pojemniki do przechowywania kości.
