W jaki sposób złożyć kondolencje? Przykłady kondolencji

Śmierć nadchodzi zawsze nie w porę. Jej przybycie odbieramy właściwie zawsze jako zaskoczenie, nawet jeśli zabiera osobę w podeszłych latach. A co dopiero, gdy odchodzą osoby w sile wieku albo - co jeszcze trudniejsze do pojęcia - młode czy nawet dzieci?

Wiadomość o czyjejś śmierci wzbudza w nas najczęściej cały wachlarz emocji. Są one zróżnicowane w zależności od tego, jak bliska nam była Osoba Zmarła - i mieszczą się w rejestrze od ogromnego bólu po cichą zadumę nad ludzkim przemijaniem. Równocześnie z tymi emocjami pojawia się najczęściej myśl o złożeniu kondolencji tym, których śmierć danego Zmarłego najbardziej dotknęła. I kolejna myśl: jak to uczynić we właściwy sposób?

Składanie kondolencji to delikatny temat. Tu bowiem - jak mało gdzie - stajemy wobec bólu drugiej osoby. Dlatego ważna jest oszczędność słów i gestów oraz ich właściwy dobór. Złotą zasadą powinno być, aby tak składać wyrazy współczucia jak byśmy chcieli, aby nam je składano. W chwilach ogromnego smutku człowiek bardzo często jednocześnie pragnie poczucia obecności drugiego człowieka - i ciszy. I takie właśnie powinny być kondolencje: w zwięzły, a jednocześnie serdeczny, sposób zapewniające o naszej obecności oraz współczuciu.

Kiedy należy je składać? Jeśli Zmarły i jego najbliższa rodzina są naszymi krewnymi bądź bardzo bliskimi przyjaciółmi, możemy udać się do ich domu jeszcze przed pogrzebem z bardzo krótką wizytą, w czasie której nie poruszamy innych tematów. To właśnie jeden z takich momentów, gdy najbardziej liczy się nasza obecność, nawet milcząca, która nie boi się ludzkich łez...

Gdy ze Zmarłym nie łączyły nas aż tak bliskie więzy, kondolencje składamy w czasie uroczystości żałobnych. Wyjątkiem jest wyraźna prośba Rodziny o nieskładanie kondolencji. Prośbę taką należy bezwzględnie uszanować.

Kondolencje powinny w zwięzły sposób zapewniać o bliskości w momentach żałoby. Mogą być wyrażone w słowach "Proszę przyjąć ode mnie (także) ode mnie wyrazy serdecznego współczucia", "Moja pamięć (i modlitwa) są z Tobą w tych trudnych chwilach", "Łączę się z Tobą w bólu..." Może się zdarzyć i tak, że najwięcej powie pełne uszanowania milczenie wyrażone w serdecznym uścisku dłoni lub też w jej ucałowaniu (to, oczywiście, dotyczy składania kondolencji kobietom)...

Gdy nie jesteśmy obecni na pogrzebie, najwłaściwiej jest przesłać kondolencje drogą listowną. Do niedawna często stosowana była w takich przypadkach depesza kondolencyjna. Zarówno e-mail jak i SMS nie są tu dobrym rozwiązaniem. Również telefon nie wydaje się zbyt stosowną drogą, choć stosowność użycia tej akurat formy kontaktu - w zależności od stopnia zażyłości oraz innych czynników można rozpatrzyć indywidualnie.

Większość z nas funkcjonuje na co dzień także w środowisku zawodowym. Tu może rodzić się pytanie: jak powinna wyglądać postawa współpracowników wobec osoby, która właśnie stanęła w obliczu śmierci Bliskiej Osoby? Może przecież ona wcale nie chcieć, aby wszystkie osoby z firmy składały jej po kolei wyrazy współczucia - zwłaszcza, jeśli odszedł mąż, rodzic, dziecko lub ktoś z rodzeństwa. Najwłaściwszym w tym przypadku wydają się oficjalne kondolencje w formie drukowanej w imieniu całego zakładu pracy zamieszczone w prasie oraz udział w pogrzebie delegacji. A w biurze - przynajmniej przez kilka dni - warto może zadbać o lekko chociaż stonowane zachowania oraz tematy rozmów oraz o wyrozumiałość dla osoby przeżywającej pierwsze, a więc najtrudniejsze, momenty żałoby.

Na drugi plan odchodzi to co powiemy w tym trudnym momencie. Ważne jest, aby wesprzeć osobę pogrążoną w żałobie i dać jej delikatnie odczuć, że w razie czego jesteśmy z boku i może na nas liczyć, przed i po pogrzebie.

Zobacz także: Jak składać kondolencje młodej osobie?

Zobacz również: 🡆 Obudowa grobu - sposób na niedrogi pomnik?