W jaki sposób złożyć kondolencje? Przykłady kondolencji

Śmierć nadchodzi zawsze nie w porę. Jej przybycie odbieramy właściwie zawsze jako zaskoczenie, nawet jeśli zabiera osobę w podeszłych latach. A co dopiero, gdy odchodzą osoby w sile wieku albo - co jeszcze trudniejsze do pojęcia - młode czy nawet dzieci?
Wiadomość o czyjejś śmierci wzbudza w nas najczęściej cały wachlarz emocji. Są one zróżnicowane w zależności od tego, jak bliska nam była Osoba Zmarła - i mieszczą się w rejestrze od ogromnego bólu po cichą zadumę nad ludzkim przemijaniem. Równocześnie z tymi emocjami pojawia się najczęściej myśl o złożeniu kondolencji tym, których śmierć danego Zmarłego najbardziej dotknęła. I kolejna myśl: jak to uczynić we właściwy sposób?
Składanie kondolecnji na pogrzebie
Składanie kondolencji to delikatny temat. Tu bowiem - jak mało gdzie - stajemy wobec bólu drugiej osoby. Dlatego ważna jest oszczędność słów i gestów oraz ich właściwy dobór. Złotą zasadą powinno być, aby tak składać wyrazy współczucia jak byśmy chcieli, aby nam je składano. W chwilach ogromnego smutku człowiek bardzo często jednocześnie pragnie poczucia obecności drugiego człowieka - i ciszy. I takie właśnie powinny być kondolencje: w zwięzły, a jednocześnie serdeczny, sposób zapewniające o naszej obecności oraz współczuciu.
Kiedy należy je składać? Jeśli Zmarły i jego najbliższa rodzina są naszymi krewnymi bądź bardzo bliskimi przyjaciółmi, możemy udać się do ich domu jeszcze przed pogrzebem z bardzo krótką wizytą, w czasie której nie poruszamy innych tematów. To właśnie jeden z takich momentów, gdy najbardziej liczy się nasza obecność, nawet milcząca, która nie boi się ludzkich łez...
Gdy ze Zmarłym nie łączyły nas aż tak bliskie więzy, kondolencje składamy w czasie uroczystości żałobnych. Wyjątkiem jest wyraźna prośba Rodziny o nieskładanie kondolencji. Prośbę taką należy bezwzględnie uszanować.
Kondolencje powinny w zwięzły sposób zapewniać o bliskości w momentach żałoby. Mogą być wyrażone w słowach "Proszę przyjąć ode mnie (także) ode mnie wyrazy serdecznego współczucia", "Moja pamięć (i modlitwa) są z Tobą w tych trudnych chwilach", "Łączę się z Tobą w bólu..." Może się zdarzyć i tak, że najwięcej powie pełne uszanowania milczenie wyrażone w serdecznym uścisku dłoni lub też w jej ucałowaniu (to, oczywiście, dotyczy składania kondolencji kobietom)...
Jak napisać kondolencje?
Gdy nie jesteśmy obecni na pogrzebie, najwłaściwiej jest przesłać kondolencje drogą listowną. Do niedawna często stosowana była w takich przypadkach depesza kondolencyjna. Zarówno e-mail jak i SMS nie są tu dobrym rozwiązaniem. Również telefon nie wydaje się zbyt stosowną drogą, choć stosowność użycia tej akurat formy kontaktu - w zależności od stopnia zażyłości oraz innych czynników można rozpatrzyć indywidualnie.
Większość z nas funkcjonuje na co dzień także w środowisku zawodowym. Tu może rodzić się pytanie: jak powinna wyglądać postawa współpracowników wobec osoby, która właśnie stanęła w obliczu śmierci Bliskiej Osoby? Może przecież ona wcale nie chcieć, aby wszystkie osoby z firmy składały jej po kolei wyrazy współczucia - zwłaszcza, jeśli odszedł mąż, rodzic, dziecko lub ktoś z rodzeństwa. Najwłaściwszym w tym przypadku wydają się oficjalne kondolencje w formie drukowanej w imieniu całego zakładu pracy zamieszczone w prasie oraz udział w pogrzebie delegacji. A w biurze - przynajmniej przez kilka dni - warto może zadbać o lekko chociaż stonowane zachowania oraz tematy rozmów oraz o wyrozumiałość dla osoby przeżywającej pierwsze, a więc najtrudniejsze, momenty żałoby.
Na drugi plan odchodzi to co powiemy w tym trudnym momencie. Ważne jest, aby wesprzeć osobę pogrążoną w żałobie i dać jej delikatnie odczuć, że w razie czego jesteśmy z boku i może na nas liczyć, przed i po pogrzebie.
Zobacz także: Jak składać kondolencje młodej osobie?
Zobacz również: 🡆 Jak znaleźć Zmarłego?
Partnerzy
Pozostałe porady
- ➡ Zwrot kosztów pogrzebu
- ➡ Jak być silnym, gdy odchodzi ktoś bliski?
- ➡ Czy można odmówić pogrzebu kościelnego?
- ➡ Jeszcze zaginiony czy już zmarły?
- ➡ Winda pogrzebowa - czy to ważny element ceremonii pogrzebowej?
- ➡ Zmarli w 2021 roku w Polsce
- ➡ Gdy umiera współwłaściciel rachunku bankowego
- ➡ Myśli na ostatnią drogę - czyli cytaty o śmierci
- ➡ Jak wygląda różaniec za zmarłego przed pogrzebem?
- ➡ Alternatywne metody pochówku - szansa czy przemijająca moda?
- ➡ Jak się ubrać na pogrzeb?
- ➡ Podziękowanie za udział w pogrzebie
- ➡ Mistrz Ceremonii - kim jest i na czym polega jego praca?
- ➡ Co nas denerwuje na pogrzebie?
- ➡ Likwidacja grobu - aspekty prawne i organizacyjne
- ➡ Strój na pogrzebie - savoir-vivre
- ➡ W sercu czy na zewnątrz? - czyli żałobne dylematy
- ➡ Co wpisać na szarfie pogrzebowej? Napis na wieniec pogrzebowy
- ➡ Przesądy pogrzebowe
- ➡ Donacja zwłok
- ➡ Wszystkie kolory żałoby - o stroju żałobnym kilka słów
- ➡ Powrót do pracy po śmierci bliskiej osoby
- ➡ Czy pracownikowi przysługuje urlop okolicznościowy z powodu śmierci bliskiej osoby?
- ➡ W proch się obrócisz - i co dalej? Dyskusja o miejscach pochówku prochów ludzkich
- ➡ Cmentarz w przyszłości - jak będzie wyglądać?
Zakłady pogrzebowe z innych miast w Polsce:
-
Dolnośląskie
-
Kujawsko-Pomorskie
-
Lubelskie
-
Lubuskie
-
Łódzkie
-
Małopolskie
-
Mazowieckie
- Białobrzegi
- Ciechanów
- Garwolin
- Grodzisk Mazowiecki
- Grójec
- Jadów
- Józefów
- Konstancin-Jeziorna
- Kozienice
- Legionowo
- Łosice
- Maków Mazowiecki
- Mińsk Mazowiecki
- Mława
- Mszczonów
- Nowy Dwór Mazowiecki
- Ostrołęka
- Ostrów Mazowiecka
- Otwock
- Piaseczno
- Płock
- Płońsk
- Pruszków
- Przasnysz
- Pułtusk
- Radom
- Siedlce
- Sierpc
- Sochaczew
- Sokołów Podlaski
- Stare Babice
- Trojanów
- Warka
- Warszawa
- Warszawa Bielany
- Warszawa Bródno
- Warszawa Mokotów
- Warszawa Ochota
- Warszawa Praga Południe
- Warszawa Praga Północ
- Warszawa Włochy
- Warszawa Wola
- Warszawa Żoliborz
- Węgrów
- Wołomin
- Wyszków
- Żuromin
- Żyrardów
-
Opolskie
-
Podkarpackie
-
Podlaskie
-
Pomorskie
-
Śląskie
-
Świętokrzyskie
-
Warmińsko-Mazurskie
-
Wielkopolskie
- Buk
- Chodzież
- Czarnków
- Czempiń
- Gniezno
- Gostyń
- Grodzisk Wielkopolski
- Jarocin
- Kalisz
- Kępno
- Koło
- Konin
- Kościan
- Krotoszyn
- Leszno
- Międzychód
- Nowy Tomyśl
- Oborniki Wielkopolskie
- Ostrów Wielkopolski
- Ostrzeszów
- Piła
- Pleszew
- Pniewy
- Poznań
- Rawicz
- Słupca
- Sompolno
- Środa Wielkopolska
- Turek
- Wągrowiec
- Wolsztyn
- Września
- Złotów
-
Zachodniopomorskie