Jeszcze zaginiony czy już zmarły?
23-10-2018

Któż z nas nie słyszał komunikatów w środkach masowego przekazu "Wyszedł z domu i dotychczas nie powrócił"? Za każdym takim komunikatem kryje się nie tylko tajemnica, ale przede wszystkim ludzkie dramaty, nieprzespane noce, przepłakane dni? Nade wszystko zaś oczekiwanie na powrót, bo przecież ci, którzy zostali wierzą, że ten, kto wyszedł z domu w niewiadomym kierunku - kiedyś do tego domu wróci.
Zdarza się jednak, że mijają dni, miesiące, lata nawet - i ów szczęśliwy powrót nie następuje. A bywa i tak, że urywają się wszelkie ślady i nie sposób odnaleźć tej osoby ani żywej, ani nawet zmarłej. Nic więc dziwnego, że z czasem coraz częściej pojawia się wątpliwość "Czy on/ona żyje jeszcze"?
Nadzieja umiera ostatnia. Niektórzy więc trzymają się tej nadziei, jak koła ratunkowego i nie chcą nawet dopuścić myśli, aby uznać tę zaginioną osobę za zmarłą. Mówi się, że osoba tak długo żyje, jak żyje w sercach swoich Bliskich. Istnieje jednak instytucja prawna zwana uznaniem za zmarłego, którą się stosuje w przypadku zaginięcia osoby fizycznej. Delikatne kwestie z nią związane reguluje ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej "Kodeks cywilny"), zaś wszelkie procedury określa ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.).
Kodeks cywilny precyzuje, że osoba zaginiona może zostać uznana za zmarłą po upływie 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym ta osoba jeszcze żyła czyli praktycznie po upływie 10 lat od końca roku jej zaginięcia. Ten dziesięcioletni okres może ulec jednak skróceniu do lat pięciu, jeśli w momencie zaginięcia dana osoba miała 65 lat - wtedy można ją uznać za zmarłą w roku, w którym skończyłaby 70 lat. Nie można też uznać za zmarłą osoby wcześniej, niż przed końcem roku kalendarzowego ukończenia przez zaginionego 23 lat (nawet jeśli to obostrzenie sprawiłoby, że dziesięcioletni okres oczekiwania na powrót ulega znaczącemu wydłużeniu).
Powyższe przepisy znajdują zastosowanie w przypadku zaginięć w tzw. życiu codziennym. Inaczej się ma jednak spraw, jeśli osoby ulegają zaginięciu wskutek różnego rodzaju katastrof lub zdarzeń sprowadzających bezpośrednie zagrożenie dla życia ludzkiego (na morzu, w powietrzu czy na lądzie - czyli np. w katastrofie morskiej, lotniczej czy w trzęsieniu ziemi albo w pożarze). Jeśli wiadomo, że dana osoba uczestniczyła w konkretnym tragicznym zdarzeniu i pozostaje nieodnaleziona - za zmarłą może zostać uznana już po 6 miesiącach. Jeśli natomiast nie wiadomo co się naprawdę stało, czyli nie można z całą pewnością stwierdzić, że taka katastrofa miała miejsce - ale istnieje domniemanie, że stało się coś złego (jak np. niewyjaśnione zaginięcie samolotu) oraz realne przypuszczenie, że dana osoba mogła w tajemniczym, nieszczęśliwym zdarzeniu uczestniczyć - wtedy można uznać ją za zmarłą po roku od planowanego dotarcia do miejsca docelowego lub, jeśli miejsce docelowe pozostaje nieokreślone, po dwóch latach od ostatniej wiadomości, że dana osoba jeszcze żyła i miała bezpośredni związek z tym zdarzeniem.
W przypadku zaś zdarzeń mających charakter całkowicie przypadkowy (np. powódź) osoba zaginiona może zostać uznana za zmarłą po upływie roku od ustania czynników, o których sądzi się, że były bezpośrednią przyczyną zaginięcia.
Niektóre osoby bronią się, nawet podświadomie, przed takim oficjalnym i prawnym krokiem, argumentując to wątpliwością "Co się stanie, gdy on jednak wróci?" Warto pamiętać, że sądowe uznanie za zmarłego jest odwracalne, w przypadku przedstawienia dowodu, że osoba, która została uznana za zmarłą, jednak żyje. Uznaniu za zmarłego ulega uchyleniu - i to niezwłocznie oraz bez dalszego postępowanie także w momencie, gdy zaginiony sam zgłosi się w sądzie i udowodni swoją tożsamość.
Zaginięcie człowieka pozostawia jego bliskich ze wzrokiem niemal nieustannie wbitym w uchylone drzwi, które otwierają się boleśnie na poziomie serca. Warto, nie tracąc nadziei na powrót, mieć świadomość, że być może trzeba będzie jednak te drzwi zamknąć?
Partnerzy
Pozostałe porady
- ➡ Obudowa grobu - sposób na niedrogi pomnik?
- ➡ Winda pogrzebowa - czy to ważny element ceremonii pogrzebowej?
- ➡ Jak składać kondolencje młodej osobie?
- ➡ Wszystkie kolory żałoby - o stroju żałobnym kilka słów
- ➡ W sercu czy na zewnątrz? - czyli żałobne dylematy
- ➡ W proch się obrócisz - i co dalej? Dyskusja o miejscach pochówku prochów ludzkich
- ➡ Jeszcze zaginiony czy już zmarły?
- ➡ Gdzie i jak zorganizować transport Zmarłych z zagranicy do Polski?
- ➡ Co nas denerwuje na pogrzebie?
- ➡ Pochówek dzieci nienarodzonych - jak zorganizować pogrzeb dziecka nienarodzonego?
- ➡ Czy stypa jest obowiązkowa?
- ➡ Czy można odmówić pogrzebu kościelnego?
- ➡ Czy można fotografować na pogrzebie?
- ➡ Ile zazwyczaj trwa żałoba po zmarłym?
- ➡ Na czym polega planowanie własnego pogrzebu czyli tzw. funeral planning?
- ➡ Dyspozycja na wypadek śmierci
- ➡ O sentencji nagrobnej refleksja
- ➡ O pomnikach nagrobnych słów kilka
- ➡ Jakie kwiaty wybrać na pogrzeb?
- ➡ Jak zawiadomić rodzinę oraz inne osoby o czyjejś śmierci?
- ➡ Kiedy za pogrzeb płaci opieka społeczna?
- ➡ Kremacja czy pochówek w trumnie?
- ➡ Jaki karawan wybrać do ceremonii pogrzebowej?
- ➡ Czy pracownikowi przysługuje urlop okolicznościowy z powodu śmierci bliskiej osoby?
- ➡ Grobowiec murowany czy grób ziemny? Wybór grobu
- ➡ Czy i jak można złożyć kondolencje SMS-em?
- ➡ Ile wynosi zasiłek pogrzebowy?
- ➡ W jaki sposób złożyć kondolencje? Przykłady kondolencji
- ➡ Ile kosztuje pogrzeb w Warszawie? Koszt pogrzebu
- ➡ Co wpisać na szarfie pogrzebowej? Napis na wieniec pogrzebowy
- ➡ Jak wygłosić mowę pogrzebową? Mowa pogrzebowa - przykłady
- ➡ Jak się ubrać na pogrzeb?
Zakłady pogrzebowe z innych miast w Polsce:
-
Dolnośląskie
- Bielawa
- Bogatynia
- Boguszów-Gorce
- Bolesławiec
- Brzeg Dolny
- Bukowice
- Chobienia
- Chocianów
- Chojnów
- Cieszków
- Długołęka
- Dzierżoniów
- Głogów
- Głuszyca
- Jawor
- Jaworzyna Śląska
- Jedlina-Zdrój
- Jelcz Laskowice
- Jelenia Góra
- Kamienna Góra
- Kąty Wrocławskie
- Kobierzyce
- Kotowice
- Krośnice
- Krotoszyce
- Legnica
- Legnickie Pole
- Lubin
- Marcinowice
- Międzybórz
- Milicz
- Miłkowice
- Mirków
- Mściwojów
- Nowa Ruda
- Nowogrodziec
- Oborniki Śląskie
- Oleśnica
- Oława
- Orzesze
- Piława Dolna
- Piława Górna
- Polkowice
- Prochowice
- Prusice
- Przemków
- Rudna
- Sobótka
- Strzegom
- Strzelin
- Syców
- Szczawno Zdrój
- Ścinawa
- Świdnica
- Świebodzice
- Trzebnica
- Twardogóra
- Udanin
- Wałbrzych
- Wołów
- Wrocław
- Zawonia
- Ząbkowice Śląskie
- Zgorzelec
- Ziębice
- Złotoryja
- Żarów
- Żórawina
-
Kujawsko-Pomorskie
- Bydgoszcz
- Chełmno
- Ciechocinek
- Czernikowo
- Dobrzyń n.Wisłą
- Gniewkowo
- Golub-Dobrzyń
- Grudziądz
- Inowrocław
- Janowiec Wielkopolski
- Kamień Krajeński
- Koronowo
- Kowalewo
- Kruszwica
- Łabiszyn
- Nakło n. Notecią
- Nowe
- Osie
- Podzamek Golubski
- Radomin
- Rogowo
- Rypin
- Sępólno Krajeńskie
- Strzelno
- Szubin
- Toruń
- Wielka Nieszawka
- Włocławek
- Żnin
-
Lubelskie
- Annopol
- Bełżec
- Biała Podlaska
- Biłgoraj
- Bychawa
- Chełm
- Cyców
- Dęblin
- Dołhobyczów
- Frampol
- Garbów
- Góra Puławska
- Hrubieszów
- Jabłoń
- Janów Lubelski
- Janów Podlaski
- Końskowola
- Krasnobród
- Krasnystaw
- Kraśnik
- Lubartów
- Lublin
- Łęczna
- Łuków
- Mełgiew
- Motycz
- Nałęczów
- Niedrzwica Duża
- Opole Lubelskie
- Parczew
- Piaski
- Poniatowa
- Puławy
- Radecznica
- Rejowiec Lubelski
- Rudnik
- Sułów
- Szczebrzeszyn
- Świdnik
- Terespol
- Tereszpol
- Tomaszów Lubelski
- Trawniki
- Tyszowce
- Wielącza Poduchowna
- Wierzbica
- Zamość
-
Lubuskie
-
Łódzkie
-
Małopolskie
-
Mazowieckie
- Antoninów
- Babice
- Ciechanów
- Czosnków
- Garwolin
- Góra Kalwaria
- Grodzisk Mazowiecki
- Grójec
- Izabelin
- Jadów
- Jedlińsk
- Józefów
- Kobyłka
- Konstancin-Jeziorna
- Kozienice
- Legionowo
- Ławki
- Łomianki
- Łosice
- Magnuszew
- Maków Mazowiecki
- Marki
- Mińsk Mazowiecki
- Mława
- Mszczonów
- Nadarzyn
- Nowy Dwór Mazowiecki
- Ostrołęka
- Otwock
- Ożarów Mazowiecki
- Piaseczno
- Pionki
- Płock
- Płońsk
- Pruszków
- Przasnysz
- Pułtusk
- Raciąż
- Radom
- Radzymin
- Raszyn
- Serock
- Siedlce
- Sierpc
- Sochaczew
- Stare Babice
- Szydłowiec
- Tarczyn
- Tczów
- Warka
- Warszawa
- Warszawa Bielany
- Warszawa Bródno
- Warszawa Mokotów
- Warszawa Ochota
- Warszawa Praga Południe
- Warszawa Praga Północ
- Warszawa Rembertów
- Warszawa Śródmieście
- Warszawa Ursus
- Warszawa Włochy
- Warszawa Wola
- Warszawa Żoliborz
- Wierzbica
- Wołomin
- Wyszków
- Ząbki
- Zielonka
- Zwoleń
- Żuromin
- Żyrardów
-
Opolskie
- Bąków
- Brzeg
- Dobrodzień
- Głogówek
- Głubczyce
- Głuchołazy
- Gogolin
- Gościęcin
- Grodków
- Izbicko
- Jemielnica
- Kamień Śląski
- Kędzierzyn-Koźle
- Kluczbork
- Krapkowice
- Lewin Brzeski
- Namysłów
- Niemodlin
- Nysa
- Olesno
- Opole
- Pawłowiczki
- Praszka
- Prudnik
- Strzelce Opolskie
- Tarnów Opolski
- Ujazd Śląski
- Wołczyn
- Zawadzkie
- Zdzieszowice
- Żędowice
-
Podkarpackie
-
Podlaskie
-
Pomorskie
- Bolszewo
- Bytów
- Chmielno
- Chojnice
- Czersk
- Człuchów
- Gdańsk
- Gdynia
- Gniew
- Hel
- Jastarnia
- Kartuzy
- Kębłowo
- Kolbudy
- Koleczkowo
- Kosakowo
- Kościerzyna
- Krokowa
- Kwidzyn
- Lębork
- Luzino
- Łęgowo
- Malbork
- Miastko
- Nowy Dwór Gdański
- Nowy Dwór Wejherowski
- Osiek
- Otomino
- Pelplin
- Pierwoszyno
- Pinczyn
- Prabuty
- Pruszcz Gdański
- Przodkowo
- Puck
- Reda
- Rumia
- Rusocin
- Ryjewo
- Sierakowice
- Skórcz
- Słupsk
- Sopot
- Starogard Gdański
- Stegna
- Straszyn
- Sztum
- Sztumska Wieś
- Tczew
- Trąbki Wielkie
- Turze
- Ustka
- Wejherowo
- Wierzchucino
- Władysławowo
- Żukowo
-
Śląskie
- Będzin
- Bielsko-Biała
- Bieruń Stary
- Blachownia
- Bojszów
- Bytom
- Chorzów
- Cieszyn
- Cięcina
- Czechowice Dziedzice
- Czeladź
- Czerwionka-Leszczyny
- Częstochowa
- Dąbrowa Górnicza
- Gliwice
- Grodziszka
- Jastrzębie-Zdrój
- Jaworzno
- Katowice
- Kłobuck
- Knurów
- Koszęcin
- Kozy
- Lądek Zdrój
- Lubliniec
- Miasteczko Śląskie
- Mikołów
- Milówka
- Mysłowice
- Myszków
- Piekary Śląskie
- Pławniowice
- Poraj
- Psary
- Pszczyna
- Pszów
- Pyskowice
- Racibórz
- Radzionków
- Ruda Śląska
- Rybnik
- Rydułtowy
- Siemianowice Śląskie
- Siemonia
- Skoczów
- Sosnowiec
- Świętochłowice
- Tarnowskie Góry
- Tworóg
- Tychy
- Węgierska Górka
- Wilamowice
- Wodzisław Śląski
- Wojkowice
- Wojska
- Zabrze
- Zawiercie
- Ziemięcice
- Żory
- Żywiec
-
Świętokrzyskie
-
Warmińsko-Mazurskie
- Barciany
- Bartoszyce
- Biskupiec k. Iławy
- Biskupiec k. Reszla
- Braniewo
- Dobre Miasto
- Działdowo
- Elbląg
- Ełk
- Frombork
- Giżycko
- Gołdap
- Górowo Iławieckie
- Iława
- Kętrzyn
- Korsze
- Lidzbark Warmiński
- Lubawa
- Mikołajki
- Młynary
- Morąg
- Mrągowo
- Nidzica
- Nowe Miasto Lubawskie
- Olecko
- Olsztyn
- Ostróda
- Pasłęk
- Piecki
- Pisz
- Reszel
- Ryn
- Sępopol
- Srokowo
- Szczytno
- Węgorzewo
- Wydminy
-
Wielkopolskie
- Babiak
- Bogucin
- Buk
- Chełmce
- Chocz
- Chodzież
- Czapury
- Czarnków
- Czempiń
- Czerwonak
- Damasławek
- Gądki
- Gniezno
- Gostyń
- Grodzisk Wielkopolski
- Jarocin
- Kalisz
- Kłodawa
- Koło
- Konin
- Kościan
- Kórnik
- Krotoszyn
- Leszno
- Lubasz
- Luboń
- Międzychód
- Miłosław
- Murowana Goślina
- Nowe Skalmierzyce
- Nowy Tomyśl
- Oborniki Wielkopolskie
- Ostrów Wielkopolski
- Ostrzeszów
- Pępowo
- Piła
- Pleszew
- Pniewy
- Poznań
- Puszczykowo
- Rawicz
- Rososzyca
- Słupca
- Sompolno
- Suchy Las
- Swarzędz
- Ślesin
- Śrem
- Środa Wielkopolska
- Trzemeszno
- Turek
- Wągrowiec
- Wolsztyn
- Września
- Zagórów
- Złotów
-
Zachodniopomorskie