Jak uzyskać akt zgonu?

Sprawy urzędowe, z którymi codziennie większość z nas ma do czynienia, załatwiamy w sposób niemal automatyczny - nie zastanawiając się zbytnio nad procedurami - i przechodzimy nad nimi do porządku dziennego. Są jednak i takie sprawy urzędowe, które mogą nastręczyć niejednej osobie trudności. Trudności te jednak wcale nie są związane z wyjątkowo skomplikowanymi przepisami, co raczej z wyzwaniami natury psychologicznej.

Kluczowe wydarzenia w ludzkim życiu - takie jak narodziny dziecka, zmiana stanu cywilnego czy w końcu śmierć - potrafią wyzwolić bardzo silne emocje, które utrudniają sprawne i racjonalne działania. A takim działaniem, nieodłącznie związanym z tymi wydarzeniami, jest ich rejestracja w Urzędzie Stanu Cywilnego i uzyskanie odpowiedniego dokumentu. W przypadku jednak śmierci kogoś bliskiego emocje są nie tylko silne, ale i trudne. Z myślą o wszystkich, którzy stają przed koniecznością zgłoszenia zgonu Bliskiej Osoby przygotowaliśmy ten krótki poradnik: jak uzyskać akt zgonu?

Osobą uprawnioną do uzyskania aktu zgonu jest przede wszystkim współmałżonek zmarłej osoby - a następnie rodzina w kolejnych stopniach pokrewieństwa tzn. dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, brat, siostra, siostrzenica, bratanek czy teściowie. Mogą oni załatwić tę sprawę osobiście lub przez wyznaczonego przez siebie pełnomocnika. Zgłoszenia zgonu należy dokonać w ciągu 3 dni od wystawienia przez lekarza karty zgonu, jeśli jednak dana osoba zmarła na chorobę zakaźną (taką jak cholera, dur wysypkowy i inne riketsjozy, dżuma, gorączka powrotna, nagminne porażenie dziecięce, nosacizna, trąd, wąglik, wścieklizna, żółta gorączka i inne wirusowe gorączki krwotoczne) - czas ten ulega skróceniu do 24 godzin od momentu zgonu.

Osoba uprawniona do zgłoszenia zgonu lub jej pełnomocnik powinni stawić się osobiście w Urzędzie Stanu Cywilnego właściwym dla miejsca zgonu osoby zmarłej (a nie dla miejsca zameldowania - co ważne jest, jeśli zgon nastąpił poza miejscowością zamieszkania Zmarłego). Należy mieć przy sobie dokumenty takie, jak karta zgonu, dowód osobisty osoby zmarłej oraz dokument tożsamości (dowód osobisty/paszport) osoby zgłaszającej zgon. Na podstawie zgłoszenia zostanie sporządzony akt zgonu (którego odpis zostanie wydany osobie zgłaszającej zgon, zazwyczaj w dniu zgłoszenia albo - jeśli to niemożliwe - w najbliższym możliwym terminie). Skutkiem sporządzenia aktu zgonu jest też wymeldowanie osoby zmarłej z miejsca pobytu oraz unieważnienie jej dowodu osobistego.

Ile kosztuje odpis aktu zgonu?

Powyższa procedura stosowana jest w przypadku konieczności zorganizowania pogrzebu i wiąże się z osobistą obecnością w USC osoby załatwiającej tę sprawę. Może jednak się zdarzyć, że - z jakiegoś ważnego powodu, w terminie późniejszym - zajdzie potrzeba uzyskania skróconego bądź zupełnego odpisu aktu zgonu (to samo tyczy się innych aktów - jak akt urodzenia, akt urodzenia dziecka, które urodziło się martwe, akt małżeństwa, akt zgonu lub też - w szczególnym przypadku - aktu zgonu osoby o nieustalonej tożsamości). W takim przypadku drogi złożenia wniosków oraz otrzymania dokumentów mogą być trzy: osobista czyli w urzędzie, przez Internet lub listowna. Uzyskanie takiego dokumentu wiążę się z kosztami i są to odpowiednio 22 zł za akt skrócony (w tym wielojęzyczny) oraz 33 zł za akt zupełny. Opłata ta nie jest pobierana, jeśli odpis danego aktu cywilnego potrzebny jest do otrzymania dowodu osobistego lub paszportu, do starania się o świadczenie socjalne lub świadczenia z pomocy społecznej, kwestie związane z ZUS-em, alimentami. Odpisy aktów cywilnych można też uzyskać bezpłatnie, jeśli są one wymagane na drodze przyznania opieki, kurateli, wydania decyzji o adopcji, czy w sprawach związanych z podjęciem zatrudnienia lub wynagrodzenia za pracę.

Czas oczekiwania na wydanie odpisu aktów cywilnych jest różny i zależy m.in. od tego, czy dokument znajduje się w elektronicznym centralnym rejestrze stanu cywilnego. Jeśli tak - najczęściej akt cywilny zostaje wydany w tym samym dniu. Jeśli nie - czas oczekiwania wynosi od 7 do 10 dni roboczych.

Zobacz również: 🡆 Zmarli w 2020 roku - w Polsce